ေစ့ေစ့ေတြးေလ ပိုရင္နာမိေလပါပဲေလ….

လြန္ခဲ့တဲ့ (၃) ရက္ေလာက္က ဘီဘီစီကထုတ္လြင့္သြားတဲ့ ေခတ္အျမင္ေခတ္အေရးက႑မွာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေဆြးေႏြးၾက တာ နားေထာင္ရပါတယ္။ ပဲခူးတိုင္းအေနာက္ျခမ္း ဇီးကုန္းၿမိဳ႕ေလးကအမႀကီးတေယာက္ေျပာ ျပသြားတာေလးနားေထာင္ရတာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ရင္ထဲထိခိုက္သြားခဲ့မိတယ္။ သူမ ေျပာ သြားတာရိုးရိုးေလးေျပာသြားတာေတာင္ ေတာ္ေတာ္ခံစားရေတာ့ လက္ေတြ႕ႀကံဳတဲ့သူေတြဆို ပိုခံစားမိမွာပါပဲလို႔ ကာယကံရွင္ေလးေတြနဲ႕ပတ္သက္တဲ့သူေတြဆို ေတာ္ေတာ္ေၾကကြဲၾကမွာ ပဲလို႔လဲေတြးမိတယ္။ သူတို႕ၿမိဳ႕ေလးမွာဆို ေၾကကြဲစရာျဖစ္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ေလးလို႔ အဲ့ဒီ့အမက ေျပာသြားပါေသးတယ္။ သားဦးေလးေမြးရမဲ့ ဇနီးေမာင္နံအေၾကာင္းေလးပါ ေယာက်ၤားလုပ္သူ က လက္လုပ္လက္စားေလးတဦးပဲတဲ့ ဇနီးသည္မွာ ကိုယ္ဝန္ကရင့္လာေတာ့ ေဆးခန္းသြား ျပတဲ့အခါ ေျခေထာက္နဲ႔ကိုယ္ေတြကေယာင္ရမ္းေနေရာင္ေနေတာ့ ေန႔ေစ့လေစ့ကလဲျဖစ္ေန ေတာ့ ေဆးခန္းကေဆးရံုတက္ဘို႔ေျပာပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္အဆိပ္တက္ေရာဂါခံစားေနရတာကိုး ဒီလို ေရာဂါက ကိုယ္ဝန္သည္တခ်ိဳ႕မွာျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္၊ ေသေသခ်ာခ်ာနားလည္တတ္ကၽြမ္း တဲ့ ဆရာဝန္နဲ႕ျပသင့္တာေပါ့ အနီးကပ္ေစာင့္ေရွာက္မႈခံယူရမယ္ေလ လိုအပ္ရင္ခြဲစိတ္မႈလဲ လုပ္ရတယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္လဲ အဲဒီ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာျမင့္ေနတတ္တယ္။ က်ေနာ္ကေဆးပညာနားမ လည္ပါဘူး သမီးအႀကီးေလးေမြးတုန္းက အဲ့ဒီလိုျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္ ဆရာမေဒၚစင္သီယာေမာင္ ေကာင္းခဲ့လို႔သာခေလးေရာမိခင္ေရာအသက္ရွင္ခဲ့ရတာပါ။

ဇီးကုန္းကအေၾကာင္းေလးဆက္ရရင္ ကာယကံရွင္ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးေလးက ေဆးရံု သြားတက္ပါတယ္။ ေန႔ေစ့လေစဆိုေတာ့ ေဆးရံုကေျပာတယ္ ခြဲစိတ္ကုသရမယ္တဲ့ ပိုက္ဆံ ၇၀၀၀၀(က်ပ္) ေလာက္ရွာလာခဲ့ဘို႕ေျပာတယ္တဲ့။ သူ႕အမ်ိဳးသားေလးကလဲ လက္လုပ္လက္ စားသမားေလးဆိုေတာ့ ဒီေလာက္ေငြကို ရုတ္တရက္ဘယ္ကသြားရႏိုင္မလဲေလ။ ဟိုရွာဒီရွာနဲ႕ စက္ဘီးေလးေရာင္းတာေတာင္ ၃၀၀၀၀(က်ပ္) ေလာက္ပဲရေတာ့ ေယာက်ၤားလုပ္သူခမ်ာမွာ ေဆးရံုေျပးရတာေပါ့ေလ ဒါေပမဲ့ ေတာ္ေတာ္ေလးေနာက္က်မွခြဲစိတ္လိုက္ရေတာ့ ခေလးေရာ အမ်ိဳးသမီးေလးပါ ဆံုးပါးသြားခဲ့ရတယ္တဲ့။ ဒီေတာ့ အမ်ိဳးသားေလးခမ်ာလဲ ယူႀကံဳးမရျဖစ္ၿပီး သူ႔ခမ်ာပါ အသက္ဆံုးပါးသြားရတဲ့ ေၾကကြဲစရာျဖစ္ရပ္မွန္ေလးပါ။ နားေထာင္ရင္းျဖစ္မွျဖစ္ရ ေလလို႔ စိတ္ထဲေတြးမိရင္း ေအာ္… ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က မဲ့ေဆာက္မွာသမီးႀကီးေမြးေတာ့ ဆရာမ စင္သီယာေမာင္ေဆးခန္းေလးမွာေလ ေဆးမွဴးေလးေတြဆိုတာကလဲ ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ေဖၚ ကိုင္ဘက္ေတြကိုး ေဒါက္တာစင္သီယာေမာင္ ၂ နာရီျခားၾကည့္ေပးေနတာ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေဆးရံုပို႔မွရေတာ့မယ္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က 170/100 ရွိေနၿပီ ေျခေထာက္ေတြေရာင္ ေနတာလဲ မက်ေတာ့ မဲ့ေဆာက္ေဆးရံုလႊဲလိုက္တယ္ ညဘက္ႀကီးေရာက္တာနဲ႔ ခြဲစိတ္လိုက္တာ ခေလး ေရာလူႀကီးပါ အသက္ရွင္ခဲ့ရတဲ့ ကိုယ္ေတြ႕ျဖစ္ရပ္ေလးနဲ႔ ယွဥ္စဥ္းစားလိုက္မိေတာ့ ေအာ္… ငါတို႔ႏိုင္ငံသားေတြျပည္သူေတြ လက္လုပ္လက္စားလူတန္းစားေတြရဲ႕ ဘဝေတြဟာ ေတာ္ ေတာ္အျဖစ္ ဆိုးေနၾကပါလား ျမန္မာျပည္မွာ ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးဒုကၡေရာက္ေနတာ သိေန၊ ၾကားေနေပမဲ့ တိုက္ဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ိဳးဆို ပိုခံစားတတ္တဲ့အက်င့္ကရွိေတာ့ ပိုခက္ တာေပါ့ေလ။

ဒီေလာက္ၾကပ္တည္းဆင္းရဲေနတဲ့ကာလ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြေခါင္ခိုက္ေနတဲ့ကာလ ေျပာရရင္ ဗ်ာ မဆလ တပါတီစံနစ္ထက္ေတာင္ ပိုဆိုးေနတဲ့ စစ္အာဏာရွင္စံနစ္နဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေနေလေတာ့ ဒီလိုျပႆာနာေတြက ဒုနဲ႔ေဒးေနမွာပါပဲ။ ဒီျပႆာနာေတြဟာ ဗိုလ္ေနဝင္း (မဆလ) ေခတ္က တည္းကစလာတာပဲဗ် က်ေနာ္မွတ္မိသေလာက္ ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ဆိုၿပီး သြားေလသူ ဗိုလ္ေနဝင္းနဲ႔ မဆလ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ေတြက တိုင္းျပည္ဘ႑ာေတြ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူေတြ ေတာ္ေတာ္ထြန္းကာလာတာမလား ေခါင္ကစခိုး ေနေတာ့ ေအာက္ေျခဝန္ထမ္းေလာကႀကီးထဲမွာလဲ အထက္လူႀကီးဖားရတာ ကိုယ့္ဘို႔လုပ္ရ တာနဲ႔ “ေအာက္ဆိုက္”ဆိုတဲ့ လုပ္ဟန္ေရာ ေဝါဟာရႀကီးပါ ဒီဘက္ေခတ္မွာ ဝန္ထမ္းေလာ မွာဆို ရိုးလို႔ေတာင္ေနၿပီပဲေလ။ လူေတြမွာ ဒီလိုမ်ိဳး မေတာ္ေလာဘေတြျဖစ္လာခဲ့ၾကတာဟာ လစာနဲ႔အက်ိဳးခံစားခြင့္ေတြကို အစိုးရကေနေသေသခ်ာခ်ာ တာဝန္ ယူတာ မစီမံခဲ့တာေတြက စလိုက္ေတာ့တာ လူေတြရဲ႕ေလာဘရမက္နဲ႔ေပါင္းလိုက္ေတာ့ တကယ္ပဲပိုဆိုးကုန္တာေပါ့ဗ်ာ။

က်ေနာ့္ဘဝမွာ အင္မတန္ေၾကကြဲခဲ့ဘူးတဲ့ အေၾကာင္းတခုရွိဘူးေသးတယ္။ ဒီ ဇီးကုန္းက အမ ေျပာျပသြားတဲ့ ေၾကကြဲစရာဇာတ္လမ္းေလးအေၾကာင္း ေတြးမိတာနဲ႔ျပန္ေပၚလာတာပါပဲ။ ဆရာႀကီးေရႊဥေဒါင္းစကားနဲ႔ေျပာရရင္ က်ဳပ္ရင္ထဲစူးစူးနစ္နစ္ဝင္သြားခဲ့ဘူးတဲ့ ဆူးတေခ်ာင္း ေပါ့ဗ်ာ။ ၁၉၈၅-၈၆ ခုႏွစ္ေလာက္ကပါ ၁၉၈၁ မွာအေဖက ဗိုလ္ေနဝင္းရဲ႕ လြပ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္နဲ႔ (မဆလ) အက်ဥ္းေထာင္ထဲ့က ျပန္လြတ္လာခဲ့တယ္။ ေထာင္ထြက္အေဖလည္းအျပင္မွာ အလုပ္သိပ္မလုပ္တတ္ဘူး အရင္ကရွိတာေလးလဲ အေဖေထာင္က်သြားတုန္း မိသားစုေတြ ရွာႏိုင္သမွ်နဲ႔ မေလာက္ငွရင္ေရာင္းခ်စားၾကရတာ ေနာက္ဆံုးအိမ္ငွားေနရတဲ့ဘဝပါ။ က်ေနာ့္ အမႏွစ္ေယာက္က အိမ္ေထာင္က်ေနၾကၿပီ ညီမအႀကီးေလးက ၉ တန္း အငယ္ဆံုးမေလးက ၅ တန္း အမႏွစ္ေယာက္နဲ႔ အေဖနဲ႔ တိုင္ပင္ၾကေတာ့ ညီမေလးႏွစ္ေယာက္အတြက္ ပညာေရး ကအစ တေယာက္စီတာဝန္ယူေပးမယ္ဆိုေတာ့ အရြယ္ေရာက္ေနတဲ့က်ေနာ္လဲ ငါ႔တာဝန္ ကိုယ္ငါယူမယ္ ရန္ကုန္မွာသြားေနမယ္ ပိုက္ဆံရွာမယ္ေပါ့ ဒီေတာ့ အေဖနဲ႔အေမကလဲ ရွမ္း ျပည္ဘက္တက္ၿပီး ေငြရွာၾကမယ္ေပါ့ေလ မိသားစု ဒီလိုတိုင္ပင္ၾကတယ္ ဒီေတာ့မွလဲ မိသားစု ေတြျမန္ျမန္အဆင္ေျပသြားၾကမွာလို႔တြက္ၾကတာပါပဲ။

က်ေနာ္လည္းရန္ကုန္မွာ အေဖ့မိတ္ေဆြတေယာက္အိမ္မွာေနရင္းအလုပ္လုပ္ေနတယ္။ အဲ့ဒီဦး ေလးက ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္ သူ႔သမီးပ်ိဳးေတြရွိေနတာေတာင္ သူ႕အိမ္မွာၾကည္ၾကည္ျဖဴ ျဖဴေပးေနရွာတယ္ ဘာမွေပးစရာမလိုဘူး။ အေဖ့မ်က္ႏွာလဲပါတာေပါ့ေလ သူတို႔က (မဆလ) စစ္အုပ္စုကိုမွ မႀကိဳက္ၾကပဲကိုး။ က်ေနာ္ကအဲ့ဒီအခ်ိန္က ဘာမွသိတာမဟုတ္ဘူး။ ျဖစ္ရပ္က ဒီလိုပါ တေန႔မွာ အေဖေရာက္လာတယ္ မနက္အေစာႀကီး က်ေနာ္ေနတဲ့အိမ္ကဦးေလး ေရာက်ေနာ္ေရာ အေစာႀကီးထၾကည့္လိုက္ေတာ့ အေဖကမ်က္နွာေတာ္ေတာ္မေကာင္းဘူး ကၽြဲေကာသီးေတြသယ္လာတဲ့အိပ္ေလးခ်ၿပီး “မင္းအေမ အေျခအေနမေကာင္းဘူး ငွက္ဖ်ားျဖစ္ တာကြ ဟိုမွာကုတာမရဘူး သတိလစ္လစ္ေနလို႕ ရန္ကုန္အထိေခၚလာတာ အခုငါ ေဆးရံု တင္ထားခဲ့တယ္” “ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးမွာ” မနက္အေစာႀကီးေခါင္းမီးေတာက္သြားတယ္ ရင္ထဲ လဲဆို႔ေနတယ္ အေဖေတာ္ေတာ္စိတ္မာတဲ့သူေတာင္ ေတာ္ေတာ္မ်က္ႏွာပ်က္ေနတာ ဒါနဲ႔က မန္းကတန္း အိမ္ရွင္ဦးေလးကိုႏႈတ္ဆက္ၿပီး သားအဖႏွစ္ေယာက္ ေဆးရံုသြားဘို႔ထြက္လာ တယ္ အေဖ့ကိုက်ေနာ္မုန္႔ဟင္းခါးဝယ္ေကၽြးေတာ့ အေဖမစားႏိုင္ဘူး “မင္းအေမအျခအေန မေကာင္းလို႔ငါရေအာင္ျပန္ေခၚလာတာ ေတာ္ၾကာ ကတိမ္းကပါးျဖစ္သြားခဲ့ရင္ေတာင္ ခေလး ေတြေတြ႔ရေအာင္လို႔” က်ေနာ္နားထဲသံရည္္ပူလိုပဲလို႔ေျပာရင္ မလြန္ဘူးဗ်ာ။ ဒါနဲ႔သားအဖႏွစ္ ေယာက္ေဆးရံုထြက္လာတယ္ အေဖက မင္းမွာပိုက္ဆံရွိလားလို႔လဲမေမးဘူး ေဆးရံုႀကီး ေရာက္ေတာ့ အေမ့ထားတဲ့အေဆာင္လဲေရာက္ေရာ ရင္ထဲပိုဆို႔သြားလိုက္တာ ခံျပင္းေဒါသျဖစ္ လြန္းလို႔ မ်က္ရည္က်ိတ္က်ခဲ့မိတယ္ ဒါေၾကာင့္ အေရွ႕မွာတုန္းက ရင္ထဲဝင္ခဲ့ဘူးတဲ့“ဆူး”လို႔ ေျပာခဲ့တာပါ။

က်ေနာ့္အေမကို ေဆးရံုရဲ႕သံမန္သလင္းမွာခ်ထားတယ္ဗ်ာ ဖ်ာအစုတ္တခ်ပ္နဲ႔ ေဘးနားက အမတေယာက္က “ေမာင္ေလး ပိုက္ဆံေလးနည္းနည္းေပးလိုက္မွ ကုတင္ရတာတဲ့ အမတို႔ တုန္းကလဲေပးရတယ္” လူကထူပူေနပါၿပီ္ “ဘယ္ေလာက္ေပးရသ လဲအမ”“၂၀(က်ပ္)ေလာက္ ဆိုရတယ္” တဲ့။ ဒါနဲ႕က်ေနာ္လဲ ကမန္းကတန္း ေဆးရံုဝန္ထမ္းတေယာက္ကို ေငြ၂၅ က်ပ္ ေပးလိုက္မွ ကုတင္ရတယ္ အေမကက်နာ္ကို သိတ္မမွတ္မိခ်င္ဘူး ငွက္ဖ်ားပိုးေခါင္းထဲဝင္ ထားတာလို႕ ဆရာဝန္ကေျပာျပတယ္ အဲ့ဒီဆရာဝန္ေလးက သေဘာေကာင္းလို႔ေတာ္ေသး တယ္။ က်ေနာ္အေဖ့ကိုလဲသနားတယ္ အေဖက်ိတ္ခံစားေနတာက်ေနာ္သိတယ္။ ဒါနဲ႔က်ေနာ္ လဲ အေဖကိုရွိတဲ့ပိုက္ဆံေလးေပးထားလိုက္ၿပီး နယ္ကအမေတြလွမ္းအေၾကာင္းၾကားရတယ္။ ေနာက္ေန႔ အမအလတ္ေရာက္လာတယ္ ညီမအလတ္မေလးနဲ႔ သူကနည္းနည္းေလး မိသား စုထဲမွာေခ်ာင္လည္ေတာ့ လွမ္းေျပာရတာေပါ့။ ေနာက္ကံတရားကေဖးမတယ္ဗ်ာ အေမကျပန္ ေကာင္းလာတယ္ က်ေနာ့္အေမအခုထိမေသေသးဘူး အေမနဲ႔မေတြ႕ရတာေတာ့ အႏွစ္ ၂၀ ရွိ ပါၿပီ။ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ဗ်ာ အဲ့ဒီေခတ္ကတည္းက တိုင္းျပည္မွာ ဆင္းရဲတဲ့သူသိပ္မ်ားၿပီး ေဆးရံု၊ ေဆးဝန္ထမ္း၊ ဆရာဝန္ေတြေလာကမွာ ဒါမ်ိဳးေတြရွိေနပါၿပီ ဒီလိုအက်င့္ေတြျဖစ္ေန တာၾကာလွပါၿပီဗ်ာ က်ေနာ္ကေတာ့ ဒါ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစံနစ္ညံ့ျဖင္းမႈကေန လူေတြရဲ႕ က်င့္ဝတ္ ေတြပါပ်က္စီးေနတာ ႏွစ္ေတာ္ေတာ္ၾကာေနပါၿပီ။ ဒီအေျခအေနေတြကို စံနစ္ေကာင္းတခုနဲ႕ အစားထိုးႏိုင္ရင္ေတာင္ လူေတြျဖစ္ေနပ်က္ေနတဲ့အက်င့္ကို ေတာ္ေတာ္ေလးပညာေပးၾကပ္ မတ္ရအံုးမွာပါ။ တိုင္းျပည္တျပည္မွာ တိုင္းသူျပည္သားေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အစိုးရမွာတိုက္ရိုက္တာဝန္ရွိပါတယ္ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ေပၚလစီေတြ အစိုးရရဲ႕တာ ဝန္ယူမႈေတြ သိတ္အေရးႀကီးပါတယ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈကအစေပါ့ေလ။ အခုဟာက ျမန္မာျပည္မွာ ေဆးရံုရွိတယ္ ေဆးမရွိဘူး အျပင္ကဝယ္ရတယ္ ပိုက္ဆံမရွိရင္ ေတာ္ရံုေဆးရံုကကုမေပးခ်င္ ဘူး ဒီေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ျပည္သူေတြဆို အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ ဇီးကုန္းမွာလို ေၾကကြဲဖြယ္ရာျဖစ္ ရပ္မ်ိဳးေတြဒုနဲ႔ေဒးျဖစ္ေနပါၿပီ။

ဒီႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ဗ်ာ က်ေနာ္ေဆးရံုေတြကို က်ေနာ့္အေဖကိစၥနဲ႔ မၾကာခနဆိုသလိုေရာက္ တယ္ဗ်ာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈမွာ လူ႕အသက္ကိုေတာ္ေတာ္တန္ဘိုးထားတယ္ဗ်။ က် ေနာ့္အေဖဆို အစိုးရက က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေပးထားတာ ဒီမွာသူ႔ကိုေဆးကုတာ က် ေနာ္တို႔ဘာမွေပးရတာမဟုတ္ဘူး ေဆးရံုကဝန္ထမ္းေတြဆိုတာလဲ အားလံုတေျပးညီဆက္ဆံ ၾကတာဗ်ိဳ႕ အရင္းရွင္ႏိုင္ငံႀကီးဆိုၿပီးေမာက္မာလို႔မရဘူးဗ်ိဳ႕ က်န္းမာေရးဝန္းထမ္းေတြက ေဆး ပညာသည္က်င့္ဝတ္တို႔ လူ႕အခြင့္အေရးလိုက္နာမႈတို႔ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းတယ္ဆိုရမွာပါ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္၊ က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္ကက်န္းမာေရးစံနစ္၊ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ က်င့့္သံုးေနပံုေတြ၊ ျပဳမူေနပံုေတြဟာ အင္း...ေတာ္ေတာ္ျပဳျပင္ပစ္ရမဲ့ဟာေတြပါလားဗ်ာ။

ေအာ္ဒါနဲ႔.. အဲ့ဒီေန႔က ေခတ္အျမင္ေခတ္အေရး အဲ့ဒီက႑ေလးမွာပဲ လန္ဒန္ကလို႔ထင္တယ္ ျမန္မာဆရာဝန္ေလးတေယာက္ကေျပာသြားတယ္ အေမရိကားတို႔၊ အဂၤလန္တို႔မွာ အခုဆိုရင္ “အစိုးရေတြက လူေတြကို က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈေတြပိုေပးဘို႔ အစီအမံေတြထပ္လုပ္ ေနပါတယ္”လို႔ေဆြးေႏြးေတာ့ ဘီဘီစီက ဦးဘေမာ္ကေမးတယ္ “အဲ့ဒါဘာေၾကာင့္လို႔ဆရာထင္ ပါသလဲ”ဆိုေတာ့ ဆရာဝန္ေလးကျပန္ေျပာတယ္ဗ် “ကြန္ျမဴနစ္ေတြျဖစ္သြားမွာစိုးလို႔”တဲ့ေလ က်ေနာ္နဲ႔အေဖေတာင္ သတင္းနားေထာင္ရင္း ၿပံဳးလိုက္မိေသးတယ္။

ဂင္ႀကီး