‘ ဇြန္ (၆) ျမင္ကြင္း ရင္တြင္းမွတ္တမ္း ’ (ဝင္းတင့္ထြန္း)

ဗမာျပည္အလုပ္သမားလူတန္းစားဟာ၊ ေခတ္မီအလုပ္သမားလူတန္းစားအျဖစ္ စတင္ျဖစ္ တည္လာစဥ္ကတည္းက၊ အလုပ္သမားလူတန္းစားရဲ႕ သူရသတၱိကို ျပသခဲ့တယ္၊၊ နိုင္ငံေရး နိုးၾကာားမွဳကို ျပသခဲ့ပါတယ္၊၊
နယ္ခ်ဲ႔အဂၤလိပ္တို႔ရဲ႔ လက္ေအာက္မွာ ‘၁၃ဝဝျပည့္အေရးေတာ္ပုံႀကီး’ နဲ႔ ျပသခဲ့တယ္၊၊ စကၠဴျဖဴ စီမံကိန္းနဲ႔ ကက္စဘီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္တေလ်ာက္မွာလဲ၊ ဘီအိုစီအလုပ္သမား သ ပိတ္၊ ဒလသေဘၤာက်င္းသပိတ္၊ အလုံသစ္စက္သပိတ္-စတဲ့ သပိတ္တိုက္ပြဲေတြနဲ႔ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီအစိုးရကို ဆန္႔က်င္ရင္း၊ ‘၁၉၄၆ ခုႏွစ္ အေထြေထြသပိတ္ႀကီး’ဆီအထိ ဦးတည္ေခါင္း ေဆာင္ လွဳပ္ရွားနိုင္ခဲ့ပါတယ္၊၊
မဆလ ေခတ္ကို ေရာက္ေတာ့လဲ၊ ေဖါက္ျပန္ဆိုးဝါးလွတဲ့ မဆလတပါတီအာဏာ ရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္တြန္းလွန္ တိုက္ပြဲဆင္ခဲ့ပါတယ္၊၊ဗမာျပည္နိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳ သမိုင္းမွာ၊ ဘယ္ေတာ့မွ ေဖ်ာက္ကြယ္ခ်န္လွပ္ထားလို႔မရနိုင္တဲ့ အလုပ္သမားတိုက္ပြဲတခုကေတာ့၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ဇြန္(၆)ရက္အလုပ္သမားသပိတ္ႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊၊
‘ ၇၄ ဇြန္(၆)အလုပ္သမားသပိတ္ႀကီး’ လို႔ ေမာ္ကြန္းထိုးထားရမယ့္ အလုပ္သမားသပိတ္ တိုက္ပြဲႀကီးပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊၊
ဒီသပိတ္ႀကီးကို မဆလစစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ ထုံးစံအတိုင္း အႀကမ္းဖက္ျဖိဳခြဲျပီး၊ ႏွိပ္ကြပ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္၊၊ ဒါေႀကာင့္ ေသြးေျမက်ရမွဳေေတြ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္၊၊ ဇြန္(၆)ရက္ေန႔မွာပဲ ပထမဆုံးေသြးေျမ က်ခဲ့ရတဲ့ေနရာကေတာ့၊ ရန္ကုန္ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊၊ အဲဒီေန႔ကအျဖစ္အပ်က္ကို ကိုယ္ေတြ႔ေတြ႔ႀကဳံ ခဲ့ဖူးသူတေယာက္အေနနဲ႔ ျမင္ရာေဒါင့္ကေန ေလးေလးနက္နက္ မွတ္တမ္းတင္ ေဖၚျပပါရေစ - -

---------------------------------

၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၆)ရက္ -
မနက္မိုးလင္းလို႔ စက္ရုံအလုပ္သမားႀကီးေတြ အလုပ္ဆိုင္းအလိုက္ အလုပ္ဝင္ၾက ခ်ိန္သာသာေလာက္မွာပဲ၊ ရန္ကုန္အင္းစိန္လမ္းမႀကီးတေလ်ာက္ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေဝ စည္ လာပါတယ္၊၊
ဒို႔အေရး - ဒို႔အေရး… ဆိုတဲ့ေႀကြးေႀကာ္သံေတြဟာ ပထမေတာ့ ခပ္ပါးပါး ခပ္သဲ့သဲ့ ေလးပါ ၊၊ ေနာက္ေတာ့ တစထက္တစ -
‘ ဆန္လုံေလာက္စြာ ရရွိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ...’
‘ လုပ္ခြင္သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ...’
‘ ကုန္ေစ်းႏွဳန္း က်ဆင္းေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ...’


‘ အလုပ္သမားေကာင္စီ - ဖ်က္သိမ္းေပး ဖ်က္သိမ္းေပး ...’
ေႀကြးေႀကာ္သံေတြဟာ မုတ္သုန္အႀကိဳ မိုးသက္ေလနဲ႔အတူ လမ္းမႀကီးေတြေပၚ ရပ္ကြက္ေတြေပၚ ဝဲပ်ံလြင့္စင္ေနပါတယ္၊၊
က်ေနာ္ဟာ အင္းစိန္မီးရထားစက္ေခါင္းရုံဖက္ဆီ ေျပးႀကည့္မိပါတယ္၊၊ အလုပ္သမား ထုရဲ႕႔ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြဟာ မိုးလုံးညံေအာင္ထြက္ေပၚလာေနပါတယ္၊၊ အဲဒီကေန အင္းစိန္ လမ္းမႀကီးေပၚ ျပန္တက္လာ၊ အင္းစိန္လမ္းမႀကီးတေလ်ာက္အတိုင္း ကုန္ေႀကာင္းေလွ်ာက္ျပီး
ျပန္လာေတာ့၊ ခဝဲျခံ မွတ္တိုင္ေရွ႔ တည့္တည့္က ၅သုံးလုံးရာဘာဖိနပ္စက္ရုံႀကီးအတြင္းမွာလဲ လွဳပ္လွဳပ္ရွားရွား ျဖစ္ေနပါတယ္၊၊ ဒီစက္ရုံထဲမွာ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြရင္းခ်ာ အလုပ္သမားတခ်ိဳ႔ ရွိေနတဲ့အတြက္ ခဏရပ္ႀကည့္လိုက္မိပါတယ္၊၊ မႀကာခင္ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြ ထြက္လာပါ တယ္၊၊ ဆက္ျပီးထြက္လာေတာ့ - သမိုင္းလမ္းဆုံက ဓါတု(၄)၊ ဓါတု(၆)စက္ရုံေတြက ေႃကြး ေၾကာ္သံေတြဟာလဲ ေရွ႔ဆင့္ေနာက္ဆင့္ထြက္လာတာ ႀကားရ ျပန္ပါတယ္၊၊ ေရွ႔ဆက္တက္ လာေတာ့ ‘သမိုင္းခ်ည္မွ်င္ ႏွင့္ အထည္စက္ရုံ ’၊၊
‘ ဆန္လုံေလာက္စြာ ရ ရွိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ’
‘ လုပ္ခြင္သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ’
‘ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းက်ဆင္းေရး - ဒို႔အေရး ဒို႔အေရး ’
‘ အလုပ္သမားေကာင္စီ - ဖ်က္သိမ္းေပး ဖ်က္သိမ္းေပး ’
ေႃကြးေႀကာ္သံေတြဟာ စက္ရုံေတြအတြင္းကေန ညီညီညာညာထြက္ေပၚလာေန ပါတယ္၊၊ ပထမေတာ့ အတြင္းပိုင္းစက္ရုံေတြအတြင္းကေနပဲ ထြက္ေပၚလာေနတာပါ၊၊
သမိုင္းခ်ည္မွ်င္ႏွင့္အထည္စက္ရုံ ႀကီးရဲ႔ တည္ေဆာက္ထားပုံက၊ လမ္းမႀကီးဖက္ (ဆိုင္းဘုတ္ႀကီးထူထားတဲ့ဖက္)ေျမကြက္လပ္က်ယ္ႀကီးေပၚမွာ၊ ဂိတ္ေပါက္ သံတံခါးႀကီးနဲ႔ အ နီးမွာ တထပ္တိုက္အေဆာက္အဦ ရွည္ႀကီးတခု ရွိပါတယ္၊၊ အဲဒီအေဆာက္အဦမွာ ရုံးခန္းနဲ႔ ေငြစာရင္းဌာနတို႔ ဆိုတာေတြ ရွိပါတယ္၊၊ တဆက္တည္းမွာ အလုပ္သမားေကာင္စီ-လို႔ ဆိုင္းဘုတ္တပ္ထားတဲ့ အလုပ္သမားကိုယ္စားလွယ္အစစ္အမွန္မဟုတ္တဲ့ အလုပ္သမား မင္းသားမ်ားရဲ႔ အခန္းရွိပါတယ္၊၊ အဲဒါေတြျပီးတဲ့ေနာက္၊ သံတံခါးနဲ႔ ထပ္ျပီးျခားထားတဲ့ ဝန္းျပင္ က်ယ္ႀကီးေပၚမွာ ခ်ည္မွ်င္နဲ႔အထည္စက္ရုံေတြ သူ႔ရုံ နဲ႔သူ အစီအရီ တန္းစီတည္ရွိေနပါတယ္၊၊ ပထမဆုံး ေႀကြးေႀကာ္သံေတြတိုင္ေန၊ထြက္ေနတဲ့ေနရာကအဲဒီအတြင္းစက္ရုံေတြအတြင္းကပါ ေနာက္ မႀကာမီမွာပဲ အထဲက သပိတ္ေခါင္းေဆာင္တခ်ိဳ႔ ထြက္လာျပီး၊ လမ္းမႀကီးေဘးက ဂိတ္ ေပါက္ဝႀကီးဆီ ေရာက္လာတာေတြ႔ရပါတယ္၊၊
ဂိတ္ဝသံတံခါးေဘးမွာ စားပြဲခုံတလုံးကို ခ်လိုက္ျပီး၊ စားပြဲေပၚတက္ျပီး မတ္တပ္ရပ္ကာ သပိတ္တရားကို ေဟာႀကပါတယ္၊၊
အလုပ္သမားထုတရပ္လုံး အလုပ္လုပ္ေနႀကရင္းက ထမင္းငတ္ေနရတဲ့အေႀကာင္း၊ ဒါေႀကာင့္ ဆန္လုံေလာက္စြာ ရရွိဖို႔ ေတာင္းဆိုေနရတာျဖစ္ေႀကာင္း၊ အလုပ္ခြင္ထဲမွာလဲ အာမခံခ်က္မဲ့လွတဲ့အေျခအေနေႀကာင့္ လုပ္ခြင္သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရးကို ဖန္တီးေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနရတာျဖစ္သလို၊ လမ္းစဥ္ပါတီရဲ႔ ဦးေဆာင္မွဳ ဆိုတာနဲ႔အတူ စက္ရုံအလုပ္ ရုံေတြထဲမွာလဲ အလုပ္သမားေကာင္စီဆိုတာေတြ ေပၚလာျပီး၊ဒီအလုပ္သမားေကာင္စီေတြဟာ အလုပ္သမားေတြအတြက္ ဘာမွလုပ္မေပးတဲ့အျပင္ ဖိႏွိပ္၊ဒုကၡေပး ဗိုလ္က်ေနတဲ့အဖြဲ႔အစည္း တရပ္အျဖစ္ပဲ လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္ေနတာျဖစ္တဲ့အေႀကာင္း၊ ဒါေႀကာင့္ ဒီအလုပ္သမား ေကာင္စီဆိုတာေတြကို ဖ်က္သိမ္းေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုေနႀကရတာျဖစ္ေႀကာင္း ေဟာႀက ေျပာႀက ရွင္းျပႀကပါတယ္၊၊
လက္ေတြ႔ဘဝထဲက လာတဲ့၊ လက္ေတြ႔ခံစားေနရတဲ့ အက်ပ္အတည္းေတြေႀကာင့္၊ လက္ေတြ႔လိုအပ္ခ်က္အစစ္အမွန္ကို ရရွိေရးအတြက္ ေတာင္းဆိုတိုက္ပြဲဝင္ေနႀကတဲ့အလုပ္ သမားေတြရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ေႀကြးေႀကာ္သံေတြဟာ အင္မတန္မွ တရားမွ်တျပီး အင္မတန္မွ ေၾကာင္းက်ိဳးက် တဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြလဲ ျဖစ္ေနပါတယ္၊၊
က်ေနာ္အပါအဝင္၊ ရပ္ကြက္ေတြထဲက လာေရာက္နားေထာင္ႀကသူ၊ ႀကည့္ႀက ရွဳ႔ႀက အားေပးႀကသူေတြလဲ တျဖည္းျဖည္းမ်ားလာပါတယ္၊၊ တခ်ိဳ႔ကလဲ သပိတ္ေမွာက္ေနတဲ့ ဒီစက္ ရုံထဲမွာ ကိုယ့္မိ ကိုယ့္ဖ ညီအကိုေမာင္ႏွမ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္းေတြပါပါေနလို႔ အေျခအေနလာ ၾကည့္ႀကသူမ်ိဳးေတြလဲ ပါေနပါတယ္၊၊
ဂိတ္ဝအတြင္းဖက္ သံတံခါးႀကီးေဘးမွာ ေတာင္းႀကီးတလုံးကို ကပ္ခ်ထားျပီး၊ သပိတ္ကို သပိတ္ေမွာက္တိုက္ပြဲဝင္ေနႀကတဲ့ အလုပ္သမားႀကီးေတြကို အစာေရစာအျဖစ္ လွဴဒါန္းကူညီ နိုင္ဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံစီစဥ္ထားတဲ့အတြက္၊ ေဆးလိပ္၊ ထမင္းထုပ္၊ မုန္႔ပဲသေရစာေတြ လာေရာက္ ကူညီလွဴဒါန္းႀကတာလဲ ေတြ႔ရပါတယ္၊၊ က်ေနာ္လဲ အိပ္ကပ္ထဲ ပါလာခဲ့တဲ့ ပိုက္ဆံေလးနဲ႔ ေဆးေပါ့လိပ္တစီး၊ ငွက္ေပ်ာ ႏွစ္ဖီးဝယ္ျပီး သံတိုင္ႀကားကေန လက္လွ်ိဳ ထည့္ဝင္လွဴဒါန္း လိုက္ရပါတယ္၊၊ အလွဴခံေတာင္းႀကီးဟာ တခဏတြင္းမွာပဲ အျပည့္အေမာက္ျဖစ္ျဖစ္သြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္၊၊
အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ သမိုင္းခ်ည္စက္နဲ႔ သိပ္မေဝးလွတဲ့ အုတ္က်င္း၈ုံနီစက္ရုံႀကီးအတြင္းမွာလဲ အလုပ္သမားထုဟာ အလုပ္သမားသပိတ္တိုက္ပြဲႀကီးကို ဆင္ႏြဲေနႀကပါျပီ၊၊ ေႃကြးေႀကာ္သံ ေတြဟာ စက္ရုံတခုနဲ႔ စက္ရုံတခု ဆက္ေနျပီး၊ စည္စည္ညံေအာင္ လႊင့္ပ်ံ ေဝ့ဝဲေနပါေတာ့ တယ္၊၊
ဆင္မလိုက္သေဘၤာက်င္းကလဲ သပိတ္ေမွာက္ေန သတဲ့၊ ဆပ္ျပာစက္ရုံကလဲ သပိတ္ေမွာက္ ေန သတဲ့၊ သံမဏိစက္ရုံကလဲ သပိတ္ေမွာက္ေန သတဲ့ - ဆိုတဲ့အသံေတြဟာလဲ ေနရာ ေပါင္းစုံကေန ပ်ံ႔ႏွံ႔ဝင္လာပါတယ္၊၊
အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ရန္ကုန္မိုးေလး တျဖိဳက္ႏွစ္ျဖိဳက္ ရြာ က် လာပါတယ္၊၊ ဇြန္လရဲ႔ မိုးေရစက္ ေတြဟာ ခပ္ဖြဲဖြဲေလးပါ ပဲ၊၊ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕က လူအုပ္ႀကီးဟာ လူစုကြဲ မသြားခဲ့ပါဘူး၊၊ အင္းစိန္လမ္းမႀကီးရဲ႔ ေဘးတဖက္တခ်က္က ပလက္ေဖါင္းေတြေပၚမွာ လူေတြေတာင္ တျဖည္း ျဖည္း ပိုပိုမ်ားလာပါတယ္၊၊
ေန႔လည္ေလာက္မွာ စစ္ကားေတြ တန္းစီျပီး ျမိဳ႔ထဲဖက္ကေန ဝင္လာပါတယ္၊၊ ဆယ္စီး ေလာက္ ရွိပါတယ္၊၊ ေနာက္ဆုံးကားေတြေပၚမွာ သံေပပါႀကီးေတြေရာ သံဆူးႀကိဳးလိပ္ေတြပါ ပါလာခဲ့ပါတယ္၊၊ ကားတိုင္းေပၚမွာ - မ်က္ႏွာထားတင္းတင္းနဲ႔ လက္နက္အျပည့္အစုံ၊ အီေကြး မင့္အျပည့္အစုံနဲ႔စစ္သားေတြ အျပည့္၊၊ ေသနတ္ေတြမွာလဲ ဘက္နက္ေတြ အဆင္သင့္တပ္ ထား လို႔၊၊ တခ်ိဳ႔က ခါးမွာ မ်က္ရည္ယိုဗုံးေတြ အျပည့္ပတ္ထား လို႔၊၊ ေရွ႔တန္းစစ္မ်က္ႏွာမွာ ကတုတ္က်င္းတခုခုကို အတင္းဝင္ေရာက္သိမ္းဖို႔ အသင့္ျပင္ဆင္လာခဲ့တဲ့ ပုံစံမ်ိဳး၊၊ စစ္သား တခ်ိဳ႔က ေနာက္ဆုံးကားေတြေပၚက ေပပါခြံႀကီးေတြကို ကားေအာက္ ခ်လိုက္ျပီး ေပတရာ လမ္းမႀကီးေပၚမွာ စစ္ကားတန္းႀကီးရဲ႔ေနာက္တန္းစီျပီး ေထာင္ထားလိုက္ႀကတယ္၊၊ ေရွ႔ကား ေပၚက စစ္သားတခ်ိဳ႔လဲ ဆင္းလာျပီး စက္ရုံ၈ိတ္ဝအေပါက္နဲ႔ ဝါးတရုိက္ေလာက္အကြာ မွာပဲေပတရာလမ္းမႀကီးေပၚ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ျပီး မ်ဥ္းျဖဴသုံးေႀကာင္းကို စည္းသားေရးဆြဲလိုက္ ႀကတယ္၊၊ အဲဒီမ်ဥ္းျဖဴသုံးေႀကာင္းရဲ႔ တလံကြာေလာက္မွာ ဘက္နက္တပ္ ေသနတ္ကိုင္စစ္ သားေလးေယာက္ဟာ ရင္ေဘာင္တန္းျပီး အသင့္အေနအထားနဲ႔ မတ္တပ္ရပ္ေနႀကတယ္၊၊ အဲဒီေနာက္မွာ၊ တလံကြာေလာက္ဆီမွာ၊ ေနာက္တတန္း ေနာက္တတန္း ထပ္ျပီး ထပ္ျပီး မတ္တပ္ရပ္ေနႀကတယ္၊၊ ဗိုလ္လုပ္တဲ့သူက ကားေရွ႔ေဘးမွာမတ္တပ္ရပ္ေနျပီး လက္ထဲမွာ စကားေျပာစက္ကိုကိုင္ထားရင္း အဆက္မျပတ္ေမးးလိုက္ ေျဖလိုက္ သတင္းအပို႔အယူေတြ လုပ္ေနတယ္၊၊
ကားေပၚမွာလဲ လက္နက္ကိုင္စစ္သားေတြက အျပည့္၊၊
စက္ရုံ အလုပ္သမားႀကီးေတြက အတြင္းစက္ရုံေတြထဲကေန ေႀကြးေႀကာ္သံေတြ တိုင္ေနႀကသလို၊ ဂိတ္ဝႀကီးအနီး အျပင္ဝင္းထဲကေနလဲ ေႀကြးေႀကာ္သံေတြ အတိုင္အေဖါက္ ညီညီ ေအာ္ေနႀကတယ္၊၊ ဒီျမင္ကြင္းကို ျမင္ေနရတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ ရင္ထဲမွာ လွဳပ္ရွား မွဳမ်ိဳးစုံနဲ႔နိုးႀကြေနျပီး သပိတ္ေမွာက္အလုပ္သမားႀကီးေတြရဲ႔ တိုက္ပြဲကို စိတ္ေရာလူပါ အားေပး ရင္း ရပ္ႀကည့္ေနမိႀကတယ္၊၊ စစ္တပ္ကေတာ့၊ မ်ဥ္းသားထားတဲ့ လမ္းမအတြင္း ဆင္းမလာနဲ႔၊ လာတဲ့သူ ပစ္သတ္မယ္ - ထိုးသတ္မယ္ ဆိုတဲ့အသြင္မ်ိဳးနဲ႔ ခပ္ထန္ထန္မ်က္ႏွာေႀကာကို ႏွစ္ဆတိုးျပီး တင္းထားတယ္၊၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ က်ေနာ္လဲပဲ သပိတ္ႀကီးကို ေထာက္ခံသူ တေယာက္အျဖစ္၊ အားေပးသူတေယာက္အျဖစ္၊ ျပည္သူပရိသတ္ႀကီးႀကားမွာ ပါဝင္တည္ရွိ ရပ္ႀကည့္ေငးေမာေနမိတယ္၊၊
၈ိတ္ဝတံခါးႀကီးေရွ ႔က ခုံေပၚမွာ မတ္တပ္ရပ္ျပီး တရားေဟာေနတဲ့ အလုပ္သမား ေခါင္းေဆာင္တဦးက ‘က်ေနာ္တို႔ဟာ ျငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပ သပိတ္ေမွာက္ေနတာ ျဖစ္တယ္၊ က်ေနာ္တို႔အလုပ္သမားေတြရဲ႔ လိုလားခ်က္ေတြကို တရားမွ်တစြာ ေတာင္းဆိုေနတာျဖစ္ တယ္…’ဆိုတဲ့အေႀကာင္းနဲ႔ ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြကို တခုခ်င္း ထပ္ျပီး ရွင္းျပေနတယ္၊၊
အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဘတ္စ္ကားလိုင္းေတြလဲ ရပ္သြားလို႔ ကုန္းေႀကာင္းေလွ်ာက္ျပီး ပလက္ေဖါင္းအတိုင္း ျပန္လာႀကရတဲ့၊ အင္းစိန္ဖက္ကေန ျမိဳ႔ထဲဖက္ဆီ ျပန္ႀကရမယ့္ ဝန္ထမ္းေတြ-လက္လုပ္လက္စားေတြေရာ၊ တိေမြးကုတကၠသိုလ္ စက္မွဳတကၠသိုလ္တို႔ကေန သမိုင္းအေဆာင္ေတြဆီ ျပန္ႀကရမယ့္ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူေတြေရာ၊ ကမာရြတ္ဖက္ကေန အင္းစိန္ဖက္ သမိုင္းဖက္ျပန္ႀကရမယ့္ ဝန္ထမ္းေတြ ေစ်းသည္ေတြပါ ဒီေနရာေရွ႕ ေရာက္လာ ၾကေတာ့ - ဒီလို ျမင္ကြင္းႀကီးမ်ိဳးကို ျမင္လိုက္ႀကရေတာ့ -
မတိုင္ပင္ရပဲနဲ႔ ရပ္ႀကည့္ပါဝင္လာႀကသူေတြလဲ တေျဖးေျဖး မ်ားလာတယ္၊၊ လူအုပ္ႀကီးက ပိုပို မ်ားလာတယ္၊၊ တခ်ိဳ႔လဲ ျဖတ္သြားျဖတ္လာသေဘာ၊ တခဏ၊၊ တခ်ိဳ႔လဲ ဘာမ်ားဆက္ ျဖစ္ႀကဦးမလဲ - ေစာင့္ႀကည့္ခ်င္ႀကတဲ့သေဘာ သိခ်င္ႀကတဲ့သေဘာ ခပ္ၾကၾကာာ၊၊
တခ်ိဳ႔ကေတာ့ အလုပ္သမားထုရဲ႔ တိုက္ပြဲႀကီးကို အားျဖည့္ေပးခ်င္ အားရွိေစခ်င္တဲ့ စိတ္ပိုင္း ျဖတ္မွဳမ်ိဳးနဲ႔၊၊ တခ်ိဳ႔ကေတာ့ စစ္တပ္ကေနဒီ သပိတ္ေမွာက္အလုပ္သမားေတြကို အတင့္ရဲရဲ ဝင္ျပီး အႀကမ္းမဖက္ဝံ့ေအာင္ အႀကမ္းမဖက္နိုင္ေအာင္ အကာအကြယ္ေပးတဲ့သေဘာ ေစာင့္ႀကည့္ေနတဲ့သေဘာ- သေဘာထားအမ်ိဳးမ်ိဳး ခံစားမွဳအဖုံဖုံနဲ႔ ရပ္ႀကည့္ေနႀကပါတယ္၊၊ လူထုပရိသတ္ႀကီးဟာ တေျဖးေျဖး မ်ားမ်ားလာေနတယ္၊၊ သြားတဲ့သူ သြား၊ လာတဲ့သူ လာနဲ႔ လမ္းဟာ ပလက္ေဖါင္းေဘး ႏွစ္ဖက္ႏွစ္ခ်က္မွာေတာ့ ပြင့္ေနေသးတယ္၊၊ အလ်ဥ္မပ်က္စီးေမ်ာ လွဳပ္ရွားေနပါတယ္၊၊ အဲဒါကို စစ္တပ္က ဘယ္လိုျမင္မိျပီး ဘယ္လိုသေဘာေပါက္လိုက္တယ္ မသိပါဘူး၊၊ ဘာဒါဖက္ကအေပါက္ကို သြားလို႔ လာလို႔ ျဖတ္သန္းလို႔မရေအာင္ ပိတ္ပစ္လိုက္ ပါတယ္၊၊ အဲဒီေတာ့ အတြင္းပိုင္းက လူအုပ္ႀကီးဟာ ရွိ ျပီးသားအတိုင္း၊ ေက်ာက္ခ်ထားသလို အေသျဖစ္သြားရပါေတာ့တယ္၊၊
ဘာဒါ မွတ္တိုင္အနားက တန္းစီးရပ္ထားတဲ့ စစ္ကားတန္းႀကီးရဲ႔အဆုံး၊ ဝါး ႏွစ္ရုိက္သာ သာေလာက္မွာ လွိဳင္ ရဲစခန္း ရွိပါတယ္၊၊
လမ္းမႀကီးရဲ႔ တဖက္ျခမ္းမွာေတာ့ စက္မွဳ ရိပ္သာ ႏွစ္ထပ္တိုက္အေဆာက္အဦးေတြ တန္းစီျပီး တည္ရွိေနပါတယ္၊၊
အခ်ိန္က တေျဖးေျဖးနဲ႔ ညေန သုံးနာရီ ေက်ာ္ေလာက္ ရွိလာ ျပီ၊၊
ေႀကြးေႀကာ္သံေတြက ညံေနဆဲ၊၊
အဲဒီအခ်ိန္မွာ စကားေျပာစက္ကို လက္ကမခ် တမ္းကိုင္ျပီး စကားေျပာေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္က ဘယ္ကေန ဘာအမိန္႔ ရလိုက္သလဲ မသိပါဘူး၊၊ တစုံတရာ လွမ္းေျပာလိုက္တယ္၊၊ မ်က္ရည္ ယိုဗုံးကိုင္ စစ္သားေတြက မ်က္ရည္ယိုဗုံးဝါဝါေတြကို ခါးကျဖဳတ္ျပီး လက္ထဲကိုင္လိုက္ၾကတာ သတိျပဳလိုက္မိတယ္၊၊ လူထုထဲမွာလဲ လွဳပ္ကနဲ ျဖစ္သြားတယ္၊၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ လွိဳင္ရဲစခန္း ထဲက အဓိကရုဏ္းႏွိမ္နင္းေရးပုလိပ္ေတြဟာ လက္တဖက္မွာ ဒိုင္းျခင္းၾကား၊ လက္တဖက္မွာ တုတ္ေတြကို ကိုယ္စီကိုင္ျပီး ထြက္လာတာ ခပ္ပ်ပ် ျမင္လိုက္ရပါတယ္၊၊ ျပီးေတာ့အဲဒီဖက္ျခမ္း က နီးရာလူေတြကို လူအုပ္ႀကီးထဲကေန ျဖတ္သန္းရင္း ဘယ္ညာရုိက္ပါေတာ့တယ္၊၊ အဲဒီ ေတာ့ လူေတြဟာလဲ ေရွာင္ႀက တိမ္းႀက ျပန္ခုခံကာကြယ္ႀကနဲ႔ ဝုန္းကနဲ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ သြားပါတယ္၊၊
ေရွ ႔ဆုံးစစ္သားေတြဖက္က မ်က္ရည္ယိုဗုံး ႏွစ္လုံး၊ လူအုပ္ႀကီးဘက္ ေျပးဝင္လာပါတယ္၊၊ တရွဴးရွဴး မီးခိုးေတြနဲ႔ မ်က္ရည္ယိုဗုံးေငြ႔ႀကားမွာ လူထုပရိသတ္ႀကီးဟာ ပလက္ေဖါင္းေပၚကေန ေပတရာလမ္းမေပၚ ျပိဳ က် လာပါတယ္၊၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေသနတ္သံ ႏွစ္ခ်က္ ထြက္လာတယ္၊၊
‘ ပစ္ ျပီ ေဟ့ ’ ဆိုတဲ့အသံ -
‘ က်ည္ မပါဘူး ’ ဆိုတဲ့ အသံ -
ေနာက္ေတာ့ တဒိုင္းဒိုင္းအသံေတြႀကားမွာ ‘ ဟ - က်ည္ ပါတယ္ဟ... ေရွ ႔မွာ ထိသြားျပီ æေသြးေတြနဲ႔ မေတြ႔ဘူးလား…’ ဆိုတဲ့အသံေတြနဲ႔အတူ၊ စစ္တပ္ရဲ႔ လူထုႀကီးဆီကို ေပတရာ လမ္းမတေလ်ာက္ တည့္တည့္ပစ္ခတ္ေနသံေတြႀကားမွာ က်ေနာ္လဲ ပလက္ေဖါင္းေဘး ခုန္ခ်ဝပ္ေမွာက္လိုက္ရပါတယ္၊၊ ဝပ္ရင္း ေမာ့္ႀကည့္လိုက္မိေတာ့ ေသြးေတြနဲ႔ ထိမွန္ထားတဲ့ လူတေယာက္ကို လူသုံးေလးေယာက္က အတင္းဝင္ဆြဲေနတာ ျမင္လိုက္ရတယ္၊၊ မႀကာခင္မွာပဲ မ်က္ရည္ယိုဗုံးက မီးခိုးေငြ႔ေတြ ဟပ္မိျပီး၊ မ်က္ရည္ေတြ ေတြေတြ ေတြေတြ ထြက္က်လာလို႔ ခပ္ဝါးဝါးျဖစ္လာရာကေန၊ စက္မွဳရိပ္သာေတြဖက္ဆီ ဆုတ္ေျပးသြားရတဲ့ လူအုပ္ႀကီးႀကားထဲ က်ေနာ္လဲ ပါသြားရေတာ့တယ္၊၊ အုတ္က်င္းဖက္ျခမ္း ပလက္ေဖါင္းေပၚက လူအုပ္ႀကီးကလဲ၊ လမ္းေဘးရွိ ေဆာက္လက္စတိုက္တခုက ပုံထားတဲ့ အုတ္နီခဲေတြနဲ႔ စစ္သားေတြဆီ ျပန္ပစ္ရင္း တရုန္းရုန္းျဖစ္သြားတယ္၊၊ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပဲ၊ စစ္တပ္ရဲ႔ လမ္းမတည့္တည့္တေလ်ာက္ပစ္ေနတဲ့ က်ည္ဆံေတြဟာလဲ ေလးဘက္ေလးတန္ဆီကို အဆက္မျပတ္လွမ္းပစ္ေတာ့တာပါ ပဲ၊၊ ရက္ရက္စက္စက္ကို လူအုပ္ႀကီးေတြဆီ လွမ္းပစ္ေတာ့ တာပါ ပဲ၊၊ ဒါေႀကာင့္ လမ္းေဘးက အိမ္ေပၚက ႀကည့္ေနႀကသူေတြဆီကိုပါ ဝင္မွန္ပါတယ္၊၊ စက္မွဳရိပ္သာ တိုက္တန္းေတြဖက္ဆီ အေျပးဆုတ္လာရတဲ့ က်ေနာ္တို႔လူအုပ္ႀကီးရဲ႔ ေခါင္းေတြ ေပၚမွာလဲ က်ည္ဆံေတြတဝီဝီ ျဖတ္လာပါတယ္၊၊
မ်က္ရည္ယိုဗုံးဒဏ္ေႀကာင့္ မ်က္လုံးေတြ နီ၊ မ်က္ရည္ေတြက် ၊ စပ္ပူစပ္ေလာင္ ခံစားၾက ရရင္း၊ စက္မွဳရိပ္သာက တိုက္ခန္းေတြထဲ ေျပးဝင္ ‘ေရေပးပါ - ေရေလး ေပးႀကပါ ခင္ဗ်ာ…’ လို႔ ေတာင္းသံေတြနဲ႔အတူ၊ ေစတနာႀကီးလွတဲ့ အိမ္ခန္းရွင္ေတြက ေရအိုးေတြ ခ်ေပးလို႔၊ ကိုယ့္ပုဆိုး ကိုယ္ဆုတ္ျဖဲျပီး၊ အဝတ္စကို ေရထဲႏွစ္၊ မ်က္ႏွာအုပ္သူ အုပ္ႀကရ ၊ အိမ္ရွင္ေတြက ခ်ေပးတဲ့ မ်က္ႏွာသုတ္ပုဝါ လက္ကိုင္ပုဝါအစေတြ ေရဆြတ္ျပီး မ်က္ႏွာသုတ္ၾက မ်က္ႏွာ သစ္ႀကနဲ႔ တရုန္းရုန္းျဖစ္သြားရပါတယ္၊၊ က်ေနာ္လဲ ပုဆိုးစုတ္စ ေရႏွစ္ျပီး မ်က္ႏွာကို ခဏခဏ သုတ္ေပးေနရ တယ္၊၊
ဒီနားမွာ ဆက္ေနရင္ ဒီဘက္ေတြအထိ ဆက္တက္လာျပီး ရွင္းရင္၊ အဖမ္းခံၾကရနိုင္ တာေႀကာင့္ ခပ္သုတ္သုတ္ဆက္ထြက္လာခဲ့ႀကေတာ့၊ဒဏ္ရာရသူ ႏွစ္ဦးကို မနိုင့္တနိုင္ ေပြ႔ယူလာႀကတဲ့လူအုပ္တအုပ္နဲ႔ ကင္ပြန္းျခံ ကင္ပြန္းျခဳံေတြႀကား သြားတိုးပါတယ္၊၊ က်ေနာ္ တို႔ပါ ဝိုင္းကူျပီးသယ္ေပးခဲ့ရပါတယ္၊၊ တေယာက္က ဒူးကို ထိမွန္ထားျပီး ေျခေထာက္ႀကီးဟာ လည္ထြက္ေနပါတယ္၊၊ ေသြးေတြကလဲ ဒလေဟာ ထြက္ လို႔၊၊
တေယာက္က ေပါင္ရင္းမွာ မွန္ထားတာပါ ၊၊
သမိုင္းေကာလိပ္ဖက္ဆီ ဆက္ထြက္လာခဲ့ႀကျပီး ဒဏ္ရာရထားသူ ႏွစ္ဦးကို လမ္းေဘးမွာ ခဏခ်ထားရင္း၊ အဲဒီတုန္းက ဘယ္ကထြက္လာမွန္းမသိရတဲ့ (ပလက)အလုပ္သမားကားႀကီး တစီးကို လူအုပ္နဲ႔ လက္ျပတားလိုက္ႀကျပီး နီးရာေဆးရုံ ေဆးခန္းတခုခုကို ပို႔ေပးပါ လို႔ အကူအညီေတာင္းကာ ဝိုင္းျပီးတင္ေပးလိုက္ႀကပါတယ္၊၊ တဦးကေတာ့ ဒဏ္ရာရသူရဲ႕ ညီ ေတာ္လို႔၊ သူ လိုက္သြားမယ္ဆိုျပီး ဒဏ္ရာရထားသူနဲ႔အတူ လိုက္သြားမွ က်ေနာ္တို႔လဲ ရပ္ကြက္ထဲ ဟိုေကြ႔ သည္ေရွာင္ ဝင္ရင္း လူစုခြဲျပီး ျပန္လာခဲ့ရပါတယ္၊၊
အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ...‘ ပုံ - သိန္းေအာင္၊ ရန္ကုန္တိုင္းျပည္သူ႔ေကာင္စီ ’ဆိုတဲ့ နာမည္နဲ႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ပုဒ္မ ၁၄၄ အမိန္႔ေက်ညာခ်က္အသံဟာလဲ ေနရာအႏွံ႔ကေန ထြက္ေပၚ လာေနပါတယ္၊၊ ျမန္မာ့အသံကေန တဆင့္၊ ကားေတြေပၚကေန တဆင့္ လွည့္လည္ ေအာ္ဟစ္ေက်ညာေနသံဟာ သပိတ္ေမွာက္အလုပ္သမားထုရဲ႕ ေႃကြးေႀကာ္သံေတြအႀကားမွာ ပ်ာေလာင္ခတ္မွ် ထြက္ေပၚလာေနခဲ့ပါတယ္၊၊ မေရွးမေႏွာင္းမွာပဲ ...‘ပုံ - ေအးကို ၊ တိုင္းမွဴး ၊ ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ ’ဆိုတဲ့ ေက်ညာသံလဲ ထြက္ေပၚလာျပန္ပါတယ္၊၊ စစ္မာန္ စစ္သံတင္းတင္းနဲ႔ ေက်ညာလိုက္တဲ့ ရန္ကုန္တိုင္းစစ္ဌာနခ်ဳပ္ရဲ႔အသံဟာ စစ္ကားေတြေပၚက တဆင့္၊ ျပည္သူလူထုႀကီးကို အေပၚစီးကေန ခ်ိမ္းေျခာက္ေနသလို ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါတယ္၊၊
အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ နိုင္ငံေတာ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးစိန္ဝင္းရဲ႔ နိုင္ငံေတာ္မွာ ဆန္အလုံအေလာက္ ရွိတဲ့အေႀကာင္း၊ ဆန္ျပႆနာ တစုံတရာမရွိနိုင္တဲ့အေႀကာင္း- ရွင္းလင္းေျပဆိုသံဟာ ျမန္မာ့ အသံကေန ဆက္တိုက္လိုလို ထြက္ေပၚလာေနခဲ့ပါတယ္၊၊
ညဖက္ေရာက္ေတာ့ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႔ ဒီပစ္ခတ္မွဳ ႀကီးေႀကာင့္ ေသြးေျမက် ရတာမွာ ေသေႀကထိခိုက္ ဒဏ္ရာရ ႀကရသူေတြ မနည္းလွေႀကာင္း၊ ဟိုက သည္က ထပ္ျပီး ႀကားရ ပါတယ္၊၊ က်ေနာ့္ေရွ႔မွာတင္ ျမင္လိုက္ရတာက ေလးေယာက္တိတိ၊၊ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ မျမင္ လိုက္ရတဲ့ဘက္မွာက ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ရွိေလမလဲ မသိပါ၊၊ ဒါ - ဇြန္လ(၆)ရက္ သမိုင္းခ်ည္ စက္ေရွ႔က က်ေနာ့္ကိုယ္ေတြ႔ မ်က္ျမင္အျဖစ္အပ်က္တကြက္ပါ ၊၊ ဒီ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႕က ေသြးေျမက် ခဲ့ရမွဳ အျဖစ္အပ်က္ႀကီးဟာ ‘၇၄ -ဇြန္(၆)အလုပ္သမားအေရးေတာ္ပုံႀကီး’ ရဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေဖ်ာက္ဖ်က္ပစ္လို႔မရနိုင္မယ့္ ကနဦးအဖြင့္နိဒါန္းသဖြယ္လဲ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊၊
ဇြန္လ(၆)ရက္အေက်ာ္ (ရ)ရက္ေန႔အကူးမွာလဲ သမိုင္းခ်ည္စက္ေရွ႔က ပထမဆုံးေသြး ေျမက်ခဲ့ရရာ ေနရာအနီးမွာပဲ ေနာက္ထပ္ရက္ရက္စက္စက္ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ႏွိပ္ကြပ္တာ ခံခဲ့ႀကရျပန္ျပီး၊ ဆင္မလိုက္သေဘၤာက်င္းသပိတ္ကိုလဲ အတင္းဝင္ေရာက္ပစ္ခတ္ျဖိဳခြဲပစ္လို႔ ေသဆုံးရတဲ့အလုပ္သမားေတြရွိခဲ့ရပါတယ္၊၊ စစ္တပ္နဲ႔ဝင္ျပီး အတင္းဖမ္းဆီးခံႀကရတာေတြ ကေတာ့၊ ဆႏၵျပတဲ့ စက္ရုံအလုပ္ရုံ တိုင္းလိုလိုပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊၊
အထူးသျဖင့္ - အင္းစိန္မီးရထားစက္ေခါင္းရုံ ၊ အုတ္က်င္း၈ုံနီစက္ရုံ၊ ဆင္မလိုက္သေဘၤာက်င္း၊ ဘီပီအိုင္ေဆးဝါးထုတ္လုပ္ေရးစက္ရုံ နဲ႔ သမိုင္းခ်ည္စက္တို႔က အလုပ္သမားေတြ အမ်ား ဆုံးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊၊ အုတ္က်င္း၈ုံနီစက္ရုံက အဖမ္းအဆီးခံႀကရသူေတြထဲမွာ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ စာေရးဆရာဖိုးေက်ာ့ တို႔လဲ ပါခဲ့ပါတယ္၊၊
ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ႔ (၉ဝ ဒႆမ ၁၉)ရာခိုင္ႏွဳန္းေက်ာ္က တခဲနက္ေထာက္ခံဆႏၵျပဳ ထားႀကတဲ့ ‘၁၉၇၄- ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ’ဆိုတာႀကီးကို လူထုႀကီးတရပ္လုံးရဲ႕ အက်ိဳးပြားအတြက္ ေအာင္ျမင္စြာအေကာင္အထည္ေဖၚအတည္ျပဳ ျပဌာန္းနိုင္ျပီးျပီ လို႔ မိုးတလုံးေလတလုံးလိမ္ညာေႀကြးေႀကာ္ဟစ္ေအာ္ျပသေနဆဲ ကာလမွာပဲ၊ အသံေတာင္ မစဲ ေသးမီ မွာပဲ၊ မဆလစစ္အစိုးရဟာ ဆန္ေတာင္းတဲ့အလုပ္သမားေတြကိုက်ည္ဆံေတြပဲ ေပးျပီး၊ သူတို႔ရဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ ဘီလူးသရုပ္ကို အစြယ္တျပဴးျပဴးနဲ႔ ျပသခဲ့ပါတယ္၊၊ ေနာက္ပိုင္းမွာမွ ကာလတခု ျခားျပီး၊ စက္ရုံအလုပ္ရုံ ဝန္ထမ္းတိုင္းကို တလလွ်င္ လူတကိုယ္ ဆန္(၅)ျပီ ႏွဳန္း ထုတ္ေပးခဲ့ပါတယ္၊၊ ဒါဟာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီတိုက္ပြဲႀကီးရဲ႔ အက်ိဳးဆက္တခုလို႔ပဲ ေျပာရမွာပါ ၊၊ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ‘အလုပ္သမားေကာင္စီ’ ဆိုတဲ့ နာမည္အစား၊ ‘အလုပ္သမားအစည္းအရုံး’ လို႔ နာမည္အသစ္ေျပာင္းျပီးသ႑ာန္အရ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ဖြဲ႔စည္းေပးတာေတြ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္၊၊
ဂုဏ္ေရာင္ေျပာင္တဲ့၊ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာေပၚမွာ မွတ္တမ္းတင္ထားရမယ့္ ဒီ ‘ ဇြန္ ၆၊ အလုပ္သမားအေရးေတာ္ပုံႀကီး’ဟာ ဗမာျပည္အလုပ္သမားလွဳပ္ရွားမွဳ သမိုင္းမွာသာမက၊ ဗမာျပည္စစ္အာဏာရွင္ဆန္႔က်င္ေရးသမိုင္းမွာေရာ၊ ဗမာျပည္နိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳသမိုင္းမွာပါ ထာဝရေမာ္ကြန္းထူထားခဲ့ရပါ ျပီ၊၊
အလုပ္သမားထုရဲ႔ ၈ုဏ္ေရာင္ေျပာင္တဲ့ တိုက္ပြဲဝင္စိတ္ဓါတ္ - ထာဝရ ၈ုဏ္ေရာင္ ေျပာင္ပါေစ ...
ဇြန္(၆)စိတ္ဓါတ္ အဓြန္႔ရွည္ပါေစ....

( ဝင္းတင့္ထြန္း )
ဇြန္လ၊ ၁၉၉၉

မွတ္ခ်က္။ ။ဇြန္(၆)အေရးေတာ္ပုံ ေငြရတုအထိမ္းအမွတ္၊ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က ေရးသားခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္၊၊ အခု ျပန္လည္ရွာေဖြကူးယူ ရုိက္ႏွိပ္ေပးလိုက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္၊၊